از جمله داستانهای حماسی – قهرمانـی آذربایجان میتوان «قاچاق نبی» را نام برد که حتی بسیاری از مردم آذربایجان، امروز با شنیـدن عنوان قـاچاق نبـی ناراحت شـده و اعــتراض میکـنند و مـدعی انـد که بـایـد او را، «قوچاق نبی» یعنی «نبی دلاور و مبارز» خواند و این امر،نشانگر عشق و علاقه مردم به قهرمان خودشان میباشد و نبی، چهرهای حقیقی و تاریخی است که در برههای از زمان توانسته است خواستههای درونی مردم علیه ظلم و جور دیکتاتورها را تأمین نماید و مردمبا ساختن داستانها،چهرهی او را با قهرمانان اساطیری خود ممزوج ساخته و در ردهی آنان قرار دادهاند.
بی تردید بر چهره واقعی نبی، مشخصههای بیشتری را اضافه کرده و سیمای ایده آل یک قهرمان مردمی بدان داده اند. در اسطورههای مردم، قهرمان مرگ نمیشناسد و در مشکل ترین و دشوارترین موقعیتها، نیروهای خارقالعاده به کمک او میشتابد و این خواسته مردم است. و مردم دوست ندارند شکست یا مرگ قهرمان خود را باور کنند. اما داستان قاچاق نبی به دلیل نزدیکی زمانش به ما، فرصت اسطوره شدن نیافته است و تنها به عملکرد خوب، قدرت تفکر و عمل او پرداخته و سطح توانمندی او را بالا دانسته اند و هنوز لباس اسطوره بدو نپوشانیدهاند
داستانهای قاچاق نبی که امروزه آشیقها با آب و تاب تمام در گوشه ـ گوشه آذربایجان با ساز و آواز خود روایت میکنند یک سیمای تاریخی است که هنرمندان مردمی بدان بال و پر داده و مایهی دلگرمی و امیدواری مردم در مبارزه با مستبدین و دیکتاتورها ساختهاند. یکصد سال پیش بود که فئودالها و زمینداران بزرگ بر جان و مال مردم مسلط بودند و دهقانان را به بیگاری و استثمار میکشیدند و همچون بردهای همراه زمین خرید و فروش میکردند. در این دوره، مبارزات مردم نیز در برابر زورگوییهای آنان اوج میگرفت و مبارزه نبی، سمبل و نمونهای برجسته از این مبارزات میباشد.
.
.
.
آردی وار....